Zachowania zakupowe konsumentów i trendy na rynku detalicznym

Mimo że hipermarkety oraz sklepy tradycyjne mają podobny odsetek lojalnych klientów (wydających najwięcej), te drugie mają zdecydowanie więcej klientów regularnych (odwiedzających raz w tygodniu). Polacy najczęściej spośród krajów Europy Środkowo-Wschodniej robią zakupy w sklepach handlu tradycyjnego - średnio co drugi dzień, podczas gdy w sklepach handlu nowoczesnego - raz w tygodniu.

Warto zauważyć znaczące zmiany w sposobie funkcjonowania placówek handlowych w Polsce. W przypadku małych sklepów widać rosnącą tendencję do organizowania się w sieci czy też grupy zakupowe. W przypadku wielkich graczy międzynarodowych najważniejszym zjawiskiem wydają się być plany rozwoju: w kilku formatach jednocześnie, w ramach jednej marki/szyldu. Jednocześnie przejawiają oni większe zainteresowanie średnimi oraz małymi formatami sklepów.

Dynamiczny rozwój dyskontów to kolejny kluczowy trend na rynku handlu detalicznego w Polsce. Porównując do wyników z zeszłego roku sklepy dyskontowe zbudowały silniejsze relacje z klientami, znacznie wzrósł odsetek klientów odwiedzających okazjonalnie - 53%, oraz rozważających korzystać z dyskontów - 70%. Mimo to, sklepy dyskontowe nie rozszerzyły jeszcze znacząco bazy klientów lojalnych.

W Polsce podobny odsetek osób deklaruje najwyższe wydatki w tradycyjnych sklepach spożywczych co w hipermarketach (około 1/3 konsumentów). Odróżnia nas to od Słowacji i Czech, gdzie od 74% do 80% osób wydaje najwięcej w placówkach handlu nowoczesnego. W Polsce jest najniższy w regionie, ponad dwukrotnie, odsetek kupujących, którzy najwięcej wydają w supermarketach.

Polacy poszczególne kategorie produktów kupują w innych placówkach handlowych niż mieszkańcy krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Świeże owoce i warzywa 70% Polaków kupuje w sklepach handlu tradycyjnego, w szczególności w sklepach owocowo-warzywnych, podczas gdy ponad 3 Słowaków i Czechów najczęściej nabywa tę kategorię w placówkach handlu nowoczesnego, częściej w supermarketach niż hipermarketach. Pomimo, że napoje gazowane kupuje się zarówno w Polsce jak i pozostałych krajach regionu w przeważającej części w sklepach handlu nowoczesnego, 1/3 Polaków wciąż po napoje wybiera się do sklepów tradycyjnych. Do hipermarketów Polacy udają się natomiast po kategorie chemiczne. Proszki do prania kupuje tam najczęściej 54% Polaków.

3 Polskich konsumentów chętnie korzysta z promocji, ponad 20% deklaruje, że robiąc zakupy aktywnie szuka promocyjnych produktów. Odsetek ten wzrósł w porównaniu do zeszłego roku, co świadczy o rosnącej wrażliwości Polaków na promocje. Jednocześnie jednak promocje raczej rzadko bywają elementem decydującym o wyborze konkretnego sklepu.

Znajomość marek własnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej jest wysoka i sięga 89-98%. W Polsce odsetek osób, które deklarują, że znają przynajmniej jedną markę własną wynosi 89%. Mimo, że znajomość marek własnych wzrosła w porównaniu do zeszłego roku odsetek ten cały czas jest niższy niż w Słowacji czy Węgrzech. Również odsetek osób, które kupują marki własne jest w Polsce najniższy w regionie. Jednym z najważniejszych kryteriów rzutujących na postrzeganie, a w konsekwencji na kupowanie produktów pod marką własną, jest kwestia jakości. W Polsce cały czas jeszcze dominuje opinia, że jakość marki własnej odbiega od jakości produktów markowych. Jedynie 35% konsumentów kupujących marki własne uważa, że produkty te są porównywalnej jakości, co produkty markowe, podczas gdy na rynku brytyjskim, który jest rynkiem rozwiniętym, aż 75% respondentów podziela to zdanie.

Najważniejszym czynnikiem, który decyduje o wyborze placówki handlu nowoczesnego w Polsce, jak również na Węgrzech, jest lokalizacja sklepu. Hipermarket musi być zlokalizowany w pobliżu miejsca zamieszkania, aby był chętnie odwiedzany. Również znaczący wpływ na wybór sklepu cały czas mają ceny, jednak w powiązaniu z jakością produktów. Analizując czynniki w największym stopniu odpowiadające za decyzje dotyczące wyboru hipermarketu w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej oraz tendencje w Polsce, obserwujemy, że wybór i jakość produktów oraz otoczenie sklepu warunkujące szybkość i łatwość dokonywania zakupów staną się wkrótce dominującymi elementami.

ShopperTrends to cykliczne badanie firmy Nielsen przeprowadzane raz do roku ponad 50 krajach świata, w tym w większości krajów europejskich. W Polsce badanie zostało przeprowadzone po raz trzeci. Respondentami badania były osoby odpowiedzialne za zakupy produktów spożywczych i higieny osobistej dla gospodarstwa domowego, mieszkające w 15 miastach, powyżej 100 000 mieszkańców, w wieku 18-65 lat. Badanie wykonano na próbie N=1000.